📌 Selecteren van Relevante Stukken

Hoe werkt het? Niet alle informatie in een bron is even relevant. Het is belangrijk om de meest relevante stukken te identificeren en te selecteren.

Stappen:

Lees de bron vluchtig door en markeer de meest relevante secties.
Bewaar deze op een toegankelijke plek, zoals in een notitie-app.
Voeg een titel toe zodat je het later makkelijk terug kunt vinden.
Voeg de oorspronkelijke bron toe voor als je later toch meer wilt lezen of ernaar wilt verwijzen.

Voorbeeld: Je schrijft een stuk over het effect van caffeïne op jongeren. Bij het lezen van een lang rapport over gezonde voeding bij slaapproblemen kun je de secties die specifiek gaan over de caffeïnegehaltes in verschillende drankjes selecteren en bewaren. Je plakt de tabel in je notitie-app met de titel 'Tabel caffeïnegehaltes drankjes'.

🌐 Lateral Reading

Hoe werkt het? Lateral reading is een techniek waarbij je, in plaats van diep in één bron te duiken, snel meerdere bronnen raadpleegt om de betrouwbaarheid van de informatie te controleren. Het gaat erom zijwaarts te lezen en andere bronnen te raadplegen om de geloofwaardigheid van de oorspronkelijke bron te beoordelen.

Stappen:

1. Wanneer je een bewering of feit tegenkomt, open je meerdere tabbladen in je browser.
2. Zoek naar dezelfde bewering in verschillende bronnen.
3. Vergelijk de informatie uit verschillende bronnen. Komen ze overeen? Zijn er tegenstrijdigheden?
4. Gebruik betrouwbare fact-checking websites om de bewering te verifiëren.
5. Maak op basis van je bevindingen een oordeel over de betrouwbaarheid van de oorspronkelijke informatie.

Voorbeeld: Je leest een artikel dat beweert dat chocolade gezond is en hartziekten kan voorkomen. Voordat je deze bewering voor waar aanneemt, besluit je lateral reading toe te passen. Je opent verschillende tabbladen en zoekt naar wetenschappelijke studies en artikelen over de gezondheidsvoordelen van chocolade. Je vindt zowel bronnen die de voordelen van chocolade ondersteunen als bronnen die enige scepsis tonen. Om de bewering verder te verifiëren, raadpleeg je fact-checking websites zoals Snopes, FactCheck.org en PolitiFact. Na je onderzoek concludeer je dat, hoewel chocolade bepaalde gezondheidsvoordelen kan hebben, het met mate moet worden geconsumeerd en dat het niet als een 'wondermiddel' moet worden beschouwd.

De universiteit van Stanford heeft open lesmateriaal over lateral reading ontwikkeld: https://cor.stanford.edu/curriculum/lessons/intro-to-lateral-reading/

📊 Statistieken en data kritisch bekijken

Hoe werkt het? Cijfers en statistieken kunnen op verschillende manieren worden gepresenteerd om een bepaald verhaal te vertellen. Het is belangrijk om deze kritisch te bekijken.

Stappen:

Controleer de bron van de data.
Kijk naar de manier waarop de data wordt gepresenteerd.
Zoek naar mogelijke vertekeningen of manipulaties.

Voorbeeld: Emile Roemer past een bekende techniek toe: hij laat de y-as niet bij nul beginnen. Hierdoor oogt de huurstijging veel extremer dan deze in werkelijkheid is (bron: https://www.businessinsider.nl).

🔗 Links en verwijzingen controleren

Hoe werkt het? Links en verwijzingen in een artikel of bron kunnen je helpen de betrouwbaarheid van de informatie te beoordelen.

Stappen:

Klik op enkele links in de bron om te zien waar ze naartoe leiden.
Controleer of de verwijzingen relevant en betrouwbaar zijn.
Beoordeel of de links de beweringen in de tekst ondersteunen.

Voorbeeld: Een wetenschappelijk artikel met verwijzingen naar gerenommeerde studies en onderzoeken is waarschijnlijk betrouwbaarder dan een artikel zonder verwijzingen.

📌 Selecteren van Relevante Stukken

🌐 Lateral Reading

📊 Statistieken en data kritisch bekijken

🔗 Links en verwijzingen controleren